parallax background

#19 Osuszenie Łęgów Odrzańskich

#18 Starorzecza i łęgi Odry
7. lipca 2022
#20 Upadek wschodniopruskiej szlachty
7. lipca 2022
»Na zachodnim brzegu Odry, ograniczonym z prawej strony przez samą rzekę, a z lewej, jak gdyby zakrzywionym ramieniem, przez zbocza płaskowyżu Barnim, leżą Łęgi Odrzańskie. Jest to nizina o długości siedmiu mil i szerokości około dwóch mil.«

Tak Theodor Fontane rozpoczyna opis Łęgów Odrzańskich [niem. Oderbruch] na północ od Frankfurtu nad Odrą w swoich „Wędrówkach po Marchii Brandenburskiej”. Przed melioracją Łęgi Odrzańskie były „odludnym i dzikim obszarem”. Zanim ta dawniej bagnista okolica została obwałowana, domy w starych wsiach na Łęgach stały „na kupie” jeden obok drugiego. Podstawą egzystencji od wieków było rybołówstwo i łąki dla skromnego inwentarza. W latach 1693, 1701 i 1715 w okolicach Wriezen było tak dużo szczupaków, że można je było łowić podbierakami, a nawet chwytać gołymi rękami. W dni targowe do Wriezen przypływały z okolicznych wiosek setki łodzi, z których sprzedawano zgromadzonym tam handlarzom zapasy ryb i raków. Prowadzono intensywny handel, a ryby złowione na Łęgach Odrzańskich docierały aż do Czech, Bawarii, Hamburga, a wędzone węgorze nawet do Włoch (por. https://www.barnim-oderbruch.de/willkommen/geschichte). .

Wraz z osuszeniem żyznych Łęgów Odrzańskich w latach 1747-1753 powstało 25 nowych wsi. Związane z osuszaniem przyspieszenie gospodarcze doprowadziło do tego, że rozpoczęła się druga faza osadnictwa. W jej wyniku do roku 1776 powstało kolejnych osiem osad.

Przed osuszeniem tereny te były wielokrotnie zalewane przez Odrę, a uprawy niszczone. Fryderyk II Wielki (1712 -1786) nakazał więc budowę wałów przeciwpowodziowych. Od tego czasu osiedlało się tu coraz więcej kolonistów z odległych terenów. Głównym źródłem utrzymania kolonistów w tych wioskach było rolnictwo. Dzięki ciężkiej pracy kolonistów Łęgi Odrzańskie stały się ważnym dostawcą produktów rolnych, a na początku XX wieku były uważane za „ogród warzywny Berlina”.

Tablica informacyjna na temat budowy wałów znajduje się w pobliżu, pod następującymi współrzędnymi:

N52 37.815 E014 31.7808