parallax background

#06 Drei Eichen

#05 Dom Tornow
27. czerwca 2022
#07 Murawy kserotermiczne
27. czerwca 2022
Ośrodek Edukacji Ekologicznej „Drei Eichen” [pol. „Trzy Dęby”] jest prowadzony przez stowarzyszenie Naturschutzpark Märkische Schweiz e.V. od 1992 roku. Klasy szkolne, przedszkolaki, rodziny i inne grupy mogą spędzać tu czas, poznawać las, uczestniczyć w projektach związanych z ochroną przyrody, korzystać z oferty edukacyjnej z zakresu wychowania na łonie dzikiej przyrody, uczyć się o zrównoważonym rozwoju lub wybrać się na wycieczkę z GPS-em. „Drei Eichen” jako miejsce znane jest pod tą nazwą od bardzo dawna, choć nie zawsze była to placówka edukacyjna i schronisko. Najważniejsze, co dotyczy tego miejsca, zapisano w dokumencie „Privilegium der Stadt Buckow” [pol. „Przywileje Miasta Buckow”] wydanym przez braci Ziegesar z 1527 roku. W akcie tym uregulowano stosunki prawne między właścicielami ziemskimi, miastem i mieszczanami. W tym czasie obszar „Drei Eichen” nazywano „Strauch” [pol. „Krzaki”], ponieważ to właśnie drzewostan, a nie grunty, zostały przekazane mieszkańcom Buckow – stąd pozyskiwali oni drewno do różnych celów. Od 1816 do 1950 roku teren „Drei Eichen” należał pod względem administracyjnym do regionu Lebus, głównie do miasta Buckow, ale przez kilka lat także do miasta Müncheberg.

Historyczny leksykon miejscowości Brandenburgii podaje, że siedlisko „Drei Eichen” zostało założone w 1823 roku jako gospodarstwo rodzinne, myśliwskie oraz zajazd na 3 morgach, a zamieszkiwało je 16 osób.

W roku 1864 miał tu się podobno znajdować zajazd i budynek mieszkalny, a w roku 1895 już tylko budynek mieszkalny.

W literaturze można znaleźć następujące słowa: „... Wkrótce zobaczyliśmy »Dreieichen«, które przeżyło wiele przemian. W czasach, gdy z Łęgów Odrzańskich do Berlina przepędzano jeszcze bydło, na pierwszy odpoczynek kupcy stawali w zajeździe »Dreieichen«…”.

W późniejszym okresie panowie z Buckow używali zajazdu „Drei Eichen” jako domku myśliwskiego.

W kolejnych latach powstał majątek ziemski z domem mieszkalnym, gościnnym i leśniczówką, piekarnią, pralnią i budynkami dla zwierząt gospodarskich (przypuszczalnie należący do von Flemminga z Buckow).

Powierzchnia majątku wynosiła 167 ha, z czego około 1 ha przypadał na uprawę warzyw, 54 ha na uprawę roli, 98 ha na leśnictwo, a 14 ha na jeziora.

W 1928 roku majątek przestał istnieć jako wydzielona jednostka terytorialna i nastąpiło jego administracyjne połączenie z miastem Buckow.

W 1911 roku budynek główny został rozbudowany w stylu wirtemberskiej rezydencji wiejskiej. Substancja budowlana i wyposażenie były na poziomie bardzo dobrym do wartościowego, i już w tamtych czasach spełniały wysokie wymagania. Prywatny majątek „Drei Eichen” stał się „majątkiem wzorcowym” i przeszedł później pod kontrolę Niemieckiego Towarzystwa Rolniczego.

Dawne gospodarstwo z budynkami dla zwierząt gospodarskich i stodołą znajdowało się tuż obok, na terenie obiektu określanego jako „Alte Mühle“ [pol. „Stary Młyn”]. Rzeczywista wartość majątku z inwentarzem i wyposażeniem wynosiła 1 750 000 reichsmarek.

Aby zapewnić dach nad głową dla personelu i zwierząt, postawiono później kolejne budynki. Wszystkie one posiadały odpowiednie do swojego przeznaczenia wyposażenie. Okresowo mieszkało tu tylko kilku ludzi (maksymalnie 20 osób).

W latach dwudziestych ubiegłego wieku posiadłość „Drei Eichen” kupił jako letnią rezydencję berliński radca handlowy Carl Harter. Nastąpiła gruntowna przebudowa i rozbudowa – zwłaszcza głównego budynku, czyli dawnej leśniczówki.

Znajdujący się na terenie „Drei Eichen” staw powstał po epoce lodowcowej jako niewielki zbiornik wodny w wyniku wytopienia bryły martwego lodu. W pierwszej połowie XX wieku mieszkańcy osuszyli go, aby stworzyć pastwisko dla swoich zwierząt gospodarskich, ale z powodu zaniedbania systemu drenów i dopływu wód opadowych i warstwowych, między zabudowaniami a lasem ponownie powstał pierwotny, naturalnie bezodpływowy zbiornik wodny zwany Liebichpfuhl. Nazwa pochodzi od nazwiska ówczesnej kucharki radcy handlowego, pani Liebich.

Właściciel „Drei Eichen”, Carl Harter, zmarł 29 stycznia 1944 roku.

Pod koniec II wojny światowej „Drei Eichen” zostało częściowo zniszczone i splądrowane. W kwietniu 1945 roku do majątku wkroczyła Armia Czerwona. Zniknęło wtedy z niego wiele cennych przedmiotów.

Z rozkazu Sowieckiej Administracji Wojskowej w Niemczech w roku 1945 w toku akcji wywłaszczeń majątków ziemskich nastąpiło także wywłaszczenie „Drei Eichen”.

Od 15 października 1945 roku do 22 października 1948 roku jako tzw. „nowi rolnicy” w ramach reformy rolnej osiedlili się tu hrabia Wilhelm zu Dohna i jego żona Elfriede, z domu Rösener.

Włożyli oni wiele wysiłku, energii i pieniędzy w odbudowę budynków mieszkalnych i gospodarskich. Jednak ze względu na niską jakość gleby nie mogli oni zarobić na wymagane daniny od zboża i ziemniaków. Pomysł założenia w „Drei Eichen” pensjonatu został odrzucony przez władze.

Gerhard i Erich Liebichowie nadal mieszkali na terenie dawnego majątku, a nawet posiadali grunty pochodzące z reformy rolnej (w tym dzisiejszą tzw. „łąkę namiotową”). Na mocy protokołu z 1987 roku Wydział Edukacji Narodowej przy Radzie Powiatu Strausberg zakupił grunty w Grunow i zaoferował im je na wymianę, do której faktycznie doszło.

W 1953 roku obiekty „Drei Eichen” były wykorzystywane przez nadleśnictwo jako ośrodek szkoleniowy dla leśników. 30-35 uczniów spało wtedy jeszcze na siennikach i przywiezionych ze sobą kocach. W dawnej, wyłożonej kafelkami stajni ustawiono wanny, z których korzystano w tzw. „dniu kąpieli”, a poza tym musiała wystarczyć ręczna pompa.

W 1956 roku został przebudowany i wyremontowany budynek garażowy. Dopiero znacznie później w budynku tym powstała tzw. sala szkoleniowa, w której dziś znajduje się biuro „Drei Eichen”.

Budynki ogrzewano prostymi piecami kaflowymi, ponieważ stare piece z ręcznie malowanymi kaflami uległy zniszczeniu – zdobycie drewna nie stanowiło dla przyszłych leśników problemu.

W latach pięćdziesiątych w dawnej NRD na terenach o szczególnych walorach krajobrazowych utworzono tzw. stanice turystyczne. Miały one na celu umożliwienie dzieciom i młodzieży z miast kontaktu z przyrodą, ale nie można też zapominać, że były również pewną zorganizowaną formą przedwojskowego wychowania i szkolenia (topografia, praca z mapą i kompasem, szacowanie odległości, ćwiczenia grupowe ze śpiewem, rozbijanie namiotów, gry terenowe, majsterkowanie itp.).

Również w Buckow państwo założyło taką stanicę turystyczną w nieistniejącym już budynku pomiędzy jeziorem Buckowsee a budynkiem Sparkasse. Kiedy na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych budynki „Drei Eichen” ponownie opustoszały, stanica turystyczna pod ówczesnym kierownictwem pana Grunsta przeniosła się, za wstawiennictwem Helgi Labs (przewodniczącej organizacji pionierskiej), z centrum Buckow do „Drei Eichen”, w bardziej malowniczą i spokojną okolicę.

Na przełomie lat 1967/68 sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Werner Lorenz, poszukiwał dla siebie domu wakacyjnego i znalazł go w obecnym budynku biurowym.

Był on pasjonatem myślistwa i odnalazł w „Drei Eichen” miejsce, w którym był bardzo blisko zwierzyny łownej, a poza tym mógł mieć pod czujnym okiem stanicę turystyczną.

Głównie klasy szkolne i inne zorganizowane grupy z całej NRD miały okazję spędzać tu w sensowny sposób dni przeznaczone na wędrówki piesze oraz ferie i odpoczywać tu od codziennej szkolnej rutyny.

Do momentu zjednoczenia NRD z Republiką Federalną Niemiec w 1990 roku w budynkach i na terenie „Drei Eichen” przez ekipy z zakładów pracy, rzemieślników i brygady działające „po godzinach” były przeprowadzone liczne przebudowy, rekonstrukcje i roboty instalacyjne.

Dnia 31 grudnia 1990 roku rząd krajowy Brandenburgii w osobie pani Marianne Birthler, ówczesnej Minister Edukacji, Młodzieży i Sportu, podjął decyzję o likwidacji stanicy turystycznej „Drei Eichen”. Istniała ona jeszcze do 31 maja 1991 roku.

Po zamknięciu stanicy w lecie 1991 roku budynki, staw Liebichpfuhl i dużą łąkę (obecnie ogród i zagroda dla zwierząt) przejęło nowo powstałe stowarzyszenie Naturschutzpark Märkische Schweiz e.V.

Dzięki temu można było nadal przyjmować gości – obecnie w budynkach są łącznie 74 miejsca noclegowe – i ocalić istnienie „Drei Eichen”.

„Drei Eichen” stało się „Turystycznym Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej”. Dzięki różnym funduszom (Ministerstwo Środowiska Brandenburgii, Niemiecka Fundacja Federalna na rzecz Środowiska, LEADER itp.) udało się z biegiem lat stopniowo odnowić i zmodernizować jego obiekty. Na przykład ogrzewanie zmieniono z węglowego na olejowe, a następnie, około 20 lat później, w ramach zrównoważonego rozwoju, z oleju opałowego przestawiono się pelety, czyli surowce odnawialne. Zbudowano sanitariaty, roślinną oczyszczalnię ścieków, kolektory słoneczne, gliniany piec do wypieków oraz urządzono ogródek z ziołami, a na początku XXI wieku powstał plac zabaw „Zamek Troli”, „Wioska Tipi” i pilnie potrzebne sale seminaryjne.

Od początku lat dziewięćdziesiątych wiele osób odpracowujących zastępczą służbę wojskową i młodych ludzi w ramach Ochotniczego Roku Ekologicznego a także dzisiejszego Wolontariatu Federalnego, poświęciło niezliczone godziny pracy społecznej na rzecz ochrony przyrody i edukacji ekologicznej w ramach programu „Drei Eichen”.